Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

in vitae periculum

  • 1 periculum

    perīculum, ī, n. (perior), eig. das, wodurch man Erfahrung erlangen kann, der Versuch, die Probe, I) im allg.: 1) eig.: si vincendi periculum sit, Sen. ep. 79, 7: periculum facere, einen Versuch machen, eine Probe machen, versuchen, probieren, Ter. u. Caes., in alqa re, Ter., u. m. Genet., fidei, sui, Cic. – dah. p. facere ex aliis (von anderen her die Probe machen = von anderen abnehmen, entnehmen), mihi (tibi) quod ex usu siet, oft bei Ter. (s. Westerh. Ter. heaut. 1, 2, 36). – 2) meton., der Versuch = das Probestück, die Probeschrift, in isto periculo, Cic. de legg. 1, 4: belli, Auson. – II) prägn., die Gefahr, das Risiko, A) im allg.: rem periculi sui facere, auf sein Risiko nehmen, ICt.: periculum facere alcis rei, riskieren, summae rerum, ein entscheidendes Treffen wagen, Liv., summae rei, Tac.: periculum mortis, Suet.: salutem sociorum summum in periculum ac discrimen vocare (setzen), Cic. – satis pericli incepi adire, Ter.: periculum, quod differendo bello adimus, Liv.: capitis periculum adire, Ter. u. Cic.: vitae periculum adire, Caes.: summa pericula adire, Nep.: ne periculum memoriae adiret, damit ihm das G. keinen Streich spielte, Suet.: numquam periculum situs (der Vergessenheit) adire, Sen.: pro amico periculum aut invidiam subire, Cic.: pro nostra salute laborem periculumque suscipere, Cic.: obire pericula ac labores pariter, Liv. – periculum alci creare od. conflare od. inferre od. inicere od. facessere, Cic., od. facere, Sall. u. Tac.: periculum intendere alci od. in alqm, Cic.: p. moliri od. comparare, Cic.: umidioribus siccioribusque et frigidis non est ab ira periculum, Sen.: periculum intentatur ab alqa re, steht bevor, Quint.: morando an veniendo plus periculi contraheret, Liv.: alqm in periculum capitis arcessere, Cic.: periculum alci denuntiare, Cic. – rem in periculum adducere, Cic.: se in periculum committere, Cic.: caput periculo ponere (aussetzen), Plaut.: in periculo versari, Cic., od. esse, Liv.: esse in proprio periculo, Cic.: in ingenti periculo esse, Liv.: in ultimum periculum venire, Curt.: in magno periculo esse, u. bl. magno u. maiori p. esse, in gr. usw. G. schweben, Nep.: periculum est m. folg. ne u. Konj., es ist zu besorgen, est enim periculum, ne immodestiā militum vestrorum occasio detur Lysandro vestri opprimendi exercitus, Nep.: haud sane periculum est, ne non mortem aut optandam aut certe non timendam putet, Cic.: non est periculum, ne id facere non possit, Cic.: magnum in ea re periculum est, ne minus apte (verbum) conlocetur, Fronto. – periculum est (es liegt Gefahr darin) m. folg. Infin., hoc magnum est periculum, ab asinis ad boves transcendere, Plaut. aul. 235: nullumst periculum te hinc ire inpransum domum, Plaut. rud. 142 Sch.: ähnlich erat magni periculi res, tantulis copiis iniquo loco dimicare, Caes. b. G. 5, 49, 6. – aliis aliunde est periculum, sind in Gefahr, Ter.: periculum etiam a fame mihi est, Ter.: quod ab se cuiquam periculum esse? Liv.: nec Romae esse, unde periculum libertati foret, Liv.: postquam moenibus iam Romanis pulso hoste periculum esse desierat, Liv.: abesse a periculo, Caes.: non deesse alcis periculis, Cic.: ne quod periculum incĭderet, Nep.: alci in pugna periculum vitae accĭdit, Caes.: nullum periculum communis salutis causā recusare, Caes.: nullum pro laude periculum recusare, Caes.: vetere instituto vitae effugere nova pericula, Nep.: periculum nullo modo evitare posse, Nep.: periculum vitare (Ggstz. subire), Caes., vitare legatione (durch Annahme einer Legatenstelle), Cic.: propulsare periculum, Cic., periculum capitis, Cic.: defendere alqm a periculo, Cic.: removere periculum ab alqo, Liv.: periculum consilio discutere et comprimere, Cic.: offerre se periculis, Cic.: eripere ex periculo, Cic.: liberare periculo, Cic.: pro amici periculo dicere, für einen bedrängten Fr., Cic. – sine ullo periculo, Caes.: nullo cum periculo, Caes.: sine ullo alcis periculo, Caes.: cum periculo, Caes.: magno cum periculo alcis, Caes.: periculo huius (für ihn), Ter.: periculo sui (für sie), Caes.: meo periculo, auf meine Gefahr, auf mein Risiko, Cic.: magno tuo periculo, mit großer G. für dich, Cic.: bono periculo, auf gute G. = ohne G., Apul. apol. 72. – B) insbes.: 1) der Prozeß, die An klage, a) eig.: amicorum, Cic.: p. alci facessere, einen anklagen, Tac. – b) meton., das gerichtl. Protokoll (s. Nipperdey Spicil. alt. in Corn. Nep. III. p. 11 sg.), pericula magistratuum, Cic.: ut in periculo suo inscriberent, Nep.: sententias ex periculo recitare, Cod. Iust. – 2) die Krisis des Fiebers usw., acuta pericula (febris), Plin.: dimidia enim pars periculi est noctu, Plin. – 3) die Gefahr des Unterganges, Arnob. 1, 3. – 4) das Gewagte, das Halsbrechende im Ausdrucke, p. in enuntiatione, Quint.: sententias petere a periculo, Quint. – / Synk. periclum, Komik., Lucr. u.a. Dichter.

    lateinisch-deutsches > periculum

  • 2 periculum

    perīculum, ī, n. (perior), eig. das, wodurch man Erfahrung erlangen kann, der Versuch, die Probe, I) im allg.: 1) eig.: si vincendi periculum sit, Sen. ep. 79, 7: periculum facere, einen Versuch machen, eine Probe machen, versuchen, probieren, Ter. u. Caes., in alqa re, Ter., u. m. Genet., fidei, sui, Cic. – dah. p. facere ex aliis (von anderen her die Probe machen = von anderen abnehmen, entnehmen), mihi (tibi) quod ex usu siet, oft bei Ter. (s. Westerh. Ter. heaut. 1, 2, 36). – 2) meton., der Versuch = das Probestück, die Probeschrift, in isto periculo, Cic. de legg. 1, 4: belli, Auson. – II) prägn., die Gefahr, das Risiko, A) im allg.: rem periculi sui facere, auf sein Risiko nehmen, ICt.: periculum facere alcis rei, riskieren, summae rerum, ein entscheidendes Treffen wagen, Liv., summae rei, Tac.: periculum mortis, Suet.: salutem sociorum summum in periculum ac discrimen vocare (setzen), Cic. – satis pericli incepi adire, Ter.: periculum, quod differendo bello adimus, Liv.: capitis periculum adire, Ter. u. Cic.: vitae periculum adire, Caes.: summa pericula adire, Nep.: ne periculum memoriae adiret, damit ihm das G. keinen Streich spielte, Suet.: numquam periculum situs (der Vergessenheit) adire, Sen.: pro amico periculum aut invidiam subire, Cic.: pro nostra salute laborem periculumque suscipere, Cic.: obire pericula ac labores pariter,
    ————
    Liv. – periculum alci creare od. conflare od. inferre od. inicere od. facessere, Cic., od. facere, Sall. u. Tac.: periculum intendere alci od. in alqm, Cic.: p. moliri od. comparare, Cic.: umidioribus siccioribusque et frigidis non est ab ira periculum, Sen.: periculum intentatur ab alqa re, steht bevor, Quint.: morando an veniendo plus periculi contraheret, Liv.: alqm in periculum capitis arcessere, Cic.: periculum alci denuntiare, Cic. – rem in periculum adducere, Cic.: se in periculum committere, Cic.: caput periculo ponere (aussetzen), Plaut.: in periculo versari, Cic., od. esse, Liv.: esse in proprio periculo, Cic.: in ingenti periculo esse, Liv.: in ultimum periculum venire, Curt.: in magno periculo esse, u. bl. magno u. maiori p. esse, in gr. usw. G. schweben, Nep.: periculum est m. folg. ne u. Konj., es ist zu besorgen, est enim periculum, ne immodestiā militum vestrorum occasio detur Lysandro vestri opprimendi exercitus, Nep.: haud sane periculum est, ne non mortem aut optandam aut certe non timendam putet, Cic.: non est periculum, ne id facere non possit, Cic.: magnum in ea re periculum est, ne minus apte (verbum) conlocetur, Fronto. – periculum est (es liegt Gefahr darin) m. folg. Infin., hoc magnum est periculum, ab asinis ad boves transcendere, Plaut. aul. 235: nullumst periculum te hinc ire inpransum domum, Plaut. rud. 142 Sch.: ähnlich erat magni periculi res, tantulis copiis iniquo loco dimica-
    ————
    re, Caes. b. G. 5, 49, 6. – aliis aliunde est periculum, sind in Gefahr, Ter.: periculum etiam a fame mihi est, Ter.: quod ab se cuiquam periculum esse? Liv.: nec Romae esse, unde periculum libertati foret, Liv.: postquam moenibus iam Romanis pulso hoste periculum esse desierat, Liv.: abesse a periculo, Caes.: non deesse alcis periculis, Cic.: ne quod periculum incĭderet, Nep.: alci in pugna periculum vitae accĭdit, Caes.: nullum periculum communis salutis causā recusare, Caes.: nullum pro laude periculum recusare, Caes.: vetere instituto vitae effugere nova pericula, Nep.: periculum nullo modo evitare posse, Nep.: periculum vitare (Ggstz. subire), Caes., vitare legatione (durch Annahme einer Legatenstelle), Cic.: propulsare periculum, Cic., periculum capitis, Cic.: defendere alqm a periculo, Cic.: removere periculum ab alqo, Liv.: periculum consilio discutere et comprimere, Cic.: offerre se periculis, Cic.: eripere ex periculo, Cic.: liberare periculo, Cic.: pro amici periculo dicere, für einen bedrängten Fr., Cic. – sine ullo periculo, Caes.: nullo cum periculo, Caes.: sine ullo alcis periculo, Caes.: cum periculo, Caes.: magno cum periculo alcis, Caes.: periculo huius (für ihn), Ter.: periculo sui (für sie), Caes.: meo periculo, auf meine Gefahr, auf mein Risiko, Cic.: magno tuo periculo, mit großer G. für dich, Cic.: bono periculo, auf gute G. = ohne G., Apul. apol. 72. – B) insbes.: 1) der Prozeß, die An-
    ————
    klage, a) eig.: amicorum, Cic.: p. alci facessere, einen anklagen, Tac. – b) meton., das gerichtl. Protokoll (s. Nipperdey Spicil. alt. in Corn. Nep. III. p. 11 sg.), pericula magistratuum, Cic.: ut in periculo suo inscriberent, Nep.: sententias ex periculo recitare, Cod. Iust. – 2) die Krisis des Fiebers usw., acuta pericula (febris), Plin.: dimidia enim pars periculi est noctu, Plin. – 3) die Gefahr des Unterganges, Arnob. 1, 3. – 4) das Gewagte, das Halsbrechende im Ausdrucke, p. in enuntiatione, Quint.: sententias petere a periculo, Quint. – Synk. periclum, Komik., Lucr. u.a. Dichter.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > periculum

  • 3 periculum

    pĕrīcŭlum, i, n    - sync. periclum chez les poètes. [st1]1 [-] essai, expérience, épreuve.    - alicujus rei periculum facere, Cic. Verr. pr. 34: faire l'essai de qqch.    - alicujus periculum facere, Cic. Caecil. 27: faire l'épreuve de qqn.    - in isto periculo, Cic. Leg. 1, 4: dans cet essai littéraire. [st1]2 [-] danger, péril, risque.    - in periculum vocari, Cic. Pomp. 12: être exposé au danger.    - periculum adire, subire, suscipere, ingredi, Cic. Amer. 110; Part 66 ; Mur. 76 ; 4: affronter, courir un danger, assumer des risques, s'exposer à un péril.    - periculum alicui injicere, facessere, inferre, comparare, conflare, Cic. Caec. 83 ; Caecil. 45 ; Sest. 2 ; Fl. 96 ; Sull. 13: susciter, créer des dangers à qqn.    - periculum alicui afferre (intendere, inferre, moliri): mettre qqn en danger.    - in periculo esse, versari Cic. Fam. 4, 15, 2 ; R. Post. 23, être en danger.    - a securi negat esse ei periculum, Cic. Verr. 5, 114: il déclare qu'il ne court pas de danger du côté de la hache, qu'il ne risque pas d'être décapité.    - meo periculo, Cic. Sest. 111: à mes risques et périls.    - bono periculo, Apul.: sans aucun risque.    - sui capitis periculo vindicant, Caes. BG. 7, 1, 5: ils revendiquent au péril de leur vie.    - amicorum pericula, Cic. Arch. 13: dangers courus par les amis.    - qui habitus non procul abesse putatur a vitae periculo, Cic. Br. 313: état physique (complexion) qui est bien près, pense-t-on, de mettre la vie en danger.    - periculi nil tibi est a me, Ter.: tu n'as rien à craindre de ma part.    - reus ne elabatur summum periculum est, Cic. Verr. 1: il est fort à craindre que l'accusé ne m'échappe.    - venit in periculum ne amittat... Cic. Mur. 55: il risque de perdre...    - periculum caedis, Cic. Phil. 1, 5: danger de meurtre.    - periculum ignis, Cic. Leg. 2, 58 danger du feu.    - periculum servitutis, Cic. Pomp. 31: danger de l'esclavage.    - periculum vincendi, Sen. Ep. 79, 7: risque (chance) de l'emporter.    - ad periculum Caesaris, Caes. BC. 1, 2, 3: pour menacer César.    - periculum est, ne, Cic. Tusc. 5, 118: il y a danger que, il est à craindre que. [st1]3 [-] danger couru en justice, procès.    - Cic. Pomp. 2; Nep. Phoc. 2, 3.    - in judiciis periculisque, Cic.: dans les procès civils et criminels. [st1]4 [-] protocole, procès-verbal de la condamnation.    - Nep. Ep. 8, 2. [st1]5 [-] crise dans une maladie.    - Plin. 23, 48.
    * * *
    pĕrīcŭlum, i, n    - sync. periclum chez les poètes. [st1]1 [-] essai, expérience, épreuve.    - alicujus rei periculum facere, Cic. Verr. pr. 34: faire l'essai de qqch.    - alicujus periculum facere, Cic. Caecil. 27: faire l'épreuve de qqn.    - in isto periculo, Cic. Leg. 1, 4: dans cet essai littéraire. [st1]2 [-] danger, péril, risque.    - in periculum vocari, Cic. Pomp. 12: être exposé au danger.    - periculum adire, subire, suscipere, ingredi, Cic. Amer. 110; Part 66 ; Mur. 76 ; 4: affronter, courir un danger, assumer des risques, s'exposer à un péril.    - periculum alicui injicere, facessere, inferre, comparare, conflare, Cic. Caec. 83 ; Caecil. 45 ; Sest. 2 ; Fl. 96 ; Sull. 13: susciter, créer des dangers à qqn.    - periculum alicui afferre (intendere, inferre, moliri): mettre qqn en danger.    - in periculo esse, versari Cic. Fam. 4, 15, 2 ; R. Post. 23, être en danger.    - a securi negat esse ei periculum, Cic. Verr. 5, 114: il déclare qu'il ne court pas de danger du côté de la hache, qu'il ne risque pas d'être décapité.    - meo periculo, Cic. Sest. 111: à mes risques et périls.    - bono periculo, Apul.: sans aucun risque.    - sui capitis periculo vindicant, Caes. BG. 7, 1, 5: ils revendiquent au péril de leur vie.    - amicorum pericula, Cic. Arch. 13: dangers courus par les amis.    - qui habitus non procul abesse putatur a vitae periculo, Cic. Br. 313: état physique (complexion) qui est bien près, pense-t-on, de mettre la vie en danger.    - periculi nil tibi est a me, Ter.: tu n'as rien à craindre de ma part.    - reus ne elabatur summum periculum est, Cic. Verr. 1: il est fort à craindre que l'accusé ne m'échappe.    - venit in periculum ne amittat... Cic. Mur. 55: il risque de perdre...    - periculum caedis, Cic. Phil. 1, 5: danger de meurtre.    - periculum ignis, Cic. Leg. 2, 58 danger du feu.    - periculum servitutis, Cic. Pomp. 31: danger de l'esclavage.    - periculum vincendi, Sen. Ep. 79, 7: risque (chance) de l'emporter.    - ad periculum Caesaris, Caes. BC. 1, 2, 3: pour menacer César.    - periculum est, ne, Cic. Tusc. 5, 118: il y a danger que, il est à craindre que. [st1]3 [-] danger couru en justice, procès.    - Cic. Pomp. 2; Nep. Phoc. 2, 3.    - in judiciis periculisque, Cic.: dans les procès civils et criminels. [st1]4 [-] protocole, procès-verbal de la condamnation.    - Nep. Ep. 8, 2. [st1]5 [-] crise dans une maladie.    - Plin. 23, 48.
    * * *
        Periculum, periculi, pen. cor. Virg. Peril, Danger, Encombrier.
    \
        Periculo meo. Plaut. A mes dangers, Perils et fortunes, A mon dam.
    \
        Huius periculo fit, ego in portu nauigo. Terent. C'est à son danger, non point au mien.
    \
        Abesse a periculo. Plin. Estre hors ou loing du danger.
    \
        Adire periculum, Vide ADEO, adis. Se mettre en danger.
    \
        Afferre alicui periculum. Cic. Le mettre en danger.
    \
        Creare periculum alicui. Cic. Luy susciter une accusation capitale, Luy procurer sa ruine.
    \
        Magnis pelagi defuncte periclis. Virgil. Delivré des grands perils de la mer.
    \
        Facere periculum alicui. Tacit. Mettre en danger.
    \
        Rem aliquam sui periculi facere. Triphonius. La prendre à sa charge, à ses perils et fortunes.
    \
        Intendere periculum alicui. Cic. Le menacer de luy faire desplaisir.
    \
        Moliri periculum alicui. Cic. Luy machiner son dommage.
    \
        Qui periculum fortunarum et capitis sui prae mea salute neglexit. Cic. Qui n'a point craint de mettre ses biens et sa vie en danger pour mon salut.
    \
        Subiicere aliquid periculo. Quintil. Mettre en danger.
    \
        Periculum subterfugere. Cic. Fuir le danger.
    \
        In periculo esse. Liu. Estre en danger.
    \
        Subtrahere aliquem periculo. Cels. Oster hors du danger.
    \
        Aliis aliunde est periculum. Terent. Sont en danger d'autre part.
    \
        Periculum famae mihi est. Terent. Je suis en danger de perdre ma bonne renommee, Il y va de ma bonne renommee.
    \
        Est enim periculum ne tacitis suffragiis impudentia irrepat. Plin. iunior. Il y a danger que, etc.
    \
        Nihil tibi pericli est a me. Terent. Il ne fault point que tu craignes que je te face rien.
    \
        Illi nihil pericli ex indicio est. Terent. Il n'y a point de danger qu'il revele, Il ne luy en scauroit venir mal.
    \
        Venit in periculum ne amittat. Cic. Il est en danger de le perdre.
    \
        Periculum. Experience.
    \
        Facere periculum. Terent. Faire l'experience de quelque chose, Experimenter, Esprouver, Essayer.

    Dictionarium latinogallicum > periculum

  • 4 periculum

    pĕrīcŭlum (contr. pĕrīclum, very freq. in the poets, e. g. Plaut. Bacch. 4, 7, 29; Ter. And. 2, 2, 13; 5, 1, 2; 5, 2, 26 al.; Lucr. 1, 580; 2, 5 et saep.; Verg. A. 2, 709; 751; 3, 711 et saep.; Juv. 6, 94), i, n. [root, Sanscr. par, pi-par-mi, to conduct, guide; Gr. peraô, to pierce; poros. a way through, passage; Lat. porta, portus, ex - perior, per-itus; cf. Germ. fahren, Gefahr], a trial, experiment, attempt, proof, essay (class.; cf. disorimen).
    I.
    Lit.:

    fac periculum in litteris,

    Ter. Eun. 3, 2, 23:

    miser est homo qui amat... Scio qui periclum feci,

    Plaut. As. 3, 3, 27:

    priusquam periclum faceret,

    Caes. B. G. 4, 21:

    ex aliis,

    Ter. Heaut. 1, 2, 36:

    alicujus fidei periculum facere,

    to make trial of, to try, Cic. Verr. 1, 12, 34:

    quā in re tute tui periculum fecisti,

    id. Div. in Caecil. 8, 27: legionum, Auct. B. Afr. 79.—
    II.
    Transf.
    A.
    Concr., an attempt in writing, an essay:

    faciunt imperite, qui in isto periculo non ut a poëtā, sed ut a teste, veritatem exigent (speaking of a poem in honor of Marius),

    Cic. Leg. 1, 1, 4; Aus. Idyll. 10, 215.—
    B.
    Risk, hazard, danger, peril (which acompanies an attempt;

    the common signif. of the word): meo periclo rem gero,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 100:

    tuo ego istaec dicam illi periculo,

    id. ib. 4, 2, 17:

    periculum facere,

    to run a risk, id. ib. 1, 1, 63:

    si ei subito sit allatum periculum discrimenque patriae,

    Cic. Off. 1, 43, 154:

    salus sociorum summum in periculum ac discrimen vocatur,

    id. Imp. Pomp. 5, 12:

    discriminum et periculorum comites,

    id. N. D. 2, 66, 166:

    obire pericula ac labores,

    Liv. 1, 54:

    periculum adire capitis,

    to run the risk of one's life, Cic. Rosc. Am. 38, 110:

    in periculo animarum suarum,

    Vulg. 1 Par. 11, 19:

    subire pro amico,

    Cic. Part. 19, 66:

    suscipere,

    to take upon one's self, id. Mur. 36, 76:

    ingredi,

    id. ib. 2, 4:

    conflare alicui,

    to cause, occasion, id. Sull. 4, 13:

    intendere in aliquem,

    id. Rosc. Am. 3, 7:

    intendere alicui,

    id. Att. 2, 19, 1:

    mortis alicui inicere,

    id. Caecin. 29, 83:

    facessere innocenti,

    id. Div. in Caecil. 14, 45:

    facere alicui,

    Sall. C. 33, 1; cf.:

    ego nihil facio tibi periculi,

    Plaut. Cas. 4, 3, 7:

    creare alicui,

    Cic. Att. 22, 2:

    comparare alicui,

    id. Fl. 38, 96:

    moliri optimis civibus,

    id. Sest. 1, 1:

    amici depellere,

    id. Clu. 6, 8:

    subterfugere,

    id. Fam. 15, 1, 4:

    adducta est res in maximum periculum et extremum paene discrimen,

    id. Phil. 7, 1, 1:

    se in periculum capitis atque in vitae discrimen inferre,

    id. Balb. 10, 25:

    arcessere aliquem in summum capitis periculum,

    id. Rab. Perd. 9, 26:

    includere in periculum,

    id. Clu. 55, 155:

    in periculum se committere,

    to get into danger, id. Inv. 2, 8, 37:

    eripere ex periculo,

    id. Clu. 26, 70:

    extrahere ex periculo,

    to release from danger, id. Sest. 4, 11:

    rem publicam a periculo prohibere,

    id. Imp. Pomp. 7, 19:

    liberare periculis,

    id. de Or. 1, 8, 32:

    res in periculo vertitur,

    the affair becomes perilous, Plaut. Merc. 1, 2, 12:

    esse in periculo,

    Cic. Fam. 4, 15, 2:

    in periculo versari,

    id. Rab. Post. 9, 23:

    a securi negat ei periculum esse,

    that danger threatens him, id. Verr. 2, 5, 44, § 116:

    periculum est, ne,

    there is danger that, id. Tusc. 5, 40, 118; so id. Verr. 1, 11, 32: periculo meo, tuo, suo, at my, your, his risk:

    meo periculo,

    id. Sest. 52, 111:

    crede audacter meo periculo,

    Plaut. Poen. 4, 2, 51:

    meo periculo rem gero,

    id. Bacch. 4, 4, 100; id. As. 2, 4, 51:

    des ei nummos fide et periculo meo,

    Dig. 46, 1, 24:

    navem sumptu periculoque suo armatam mittere,

    Cic. Verr. 2, 5, 20, § 50; id. Fl. 17, 41:

    rem periculi sui facere,

    to do a thing at one's own risk, Dig. 23, 5, 16: bono periculo, safely, without danger (post-class.), App. Mag. p. 320, 16.—
    2.
    In partic.
    a.
    A trial, action, suit at law (class.):

    meus labor in privatorum periculis caste integreque versatus,

    Cic. Imp. Pomp. 1, 2:

    aliquem in periculis defendere,

    Nep. Phoc. 2, 3.—
    b.
    A writ of judgment, a sentence:

    unum ab iis petivit, ut in periculo suo inscriberent, etc.,

    Nep. Ep. 8:

    pericula magistratuum,

    Cic. Verr. 2, 3, 79, § 183.—
    c.
    A sickness, attack of sickness (post-Aug.):

    in acutis vero periculis nullis dandum est vinum,

    Plin. 23, 1, 24, § 48.—
    d.
    Ruin, destruction (postclass.):

    tremefactae nutant usque ad periculum civitates,

    Arn. 1, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > periculum

  • 5 periculum

    perīculum, ī n. [одного корня с experimentum ]
    1) проба, попытка, опыт
    p. facere alicujus rei C — испытать что-л., познакомиться с чем-л. (на опыте)
    p. facere alicujus C — померяться с кем-л. (силами)
    2) опасность, риск
    numquam p. sine periclo vincĭtur PS — ни одной опасности нельзя преодолеть, не подвергаясь (при этом) опасности
    p. facere alicujus rei L — рисковать сделать что-л. (осмеливаться на что-л.)
    periculo alicujus Ter, C, Cs — с опасностью для кого-л.
    bono periculo p. facere Ap — ничем, в сущности, не рисковать
    p. adire C etc. (obire, subire, suscipere C) или in p. vocari (venire) Cподвергаться опасности
    p. conservandae existimationis adire Apрисковать своей репутацией
    p. capitis Ter, C и p. vitae Csопасность для жизни
    p. alicui facessere T — вчинить кому-л. иск
    5) ритор. рискованный оборот, вычурность (p. in enuntiatione Q)
    6) гибель, разрушение (tremefacta usque ad periculum civitas Eccl)
    7) обострение, пароксизм (sc. morbi PM)

    Латинско-русский словарь > periculum

  • 6 periculum

    1) опасность, риск a) вооб.напр. peric. praesens, instans, imminens, futurum (1. 1 D. 4, 2. 1. 2. 6. 35 § 4 D. 49, 6. 1. 18 pr. D. 5, 1);

    peric. vitae, capitis (1. 16 pr. 38 pr. D. 38, 1. l. 28 § 1 D. 48, 19);

    peric. esse, ne etc. (1. 13 D. 3, 5. 1. 56 D. 7, 1);

    cp. Gai. IV. 98. 162;

    b) вред, ущерб, убыток, peric., quod culpa contigit, praestare debere (1. 5 § 7 D. 13, 6); в тесн. см. periculum обознач. в обязательных отношениях ответственность за случай (casus) и вознаграждение за вред и убытки, прот. dolus et culpa (1. 5 § 2 D. 13, 6. 1. 17 § 2 D. 19, 5);

    pactus aliquis, ut ex causa depositi omne peric. praestet (1. 7 § 15 D. 2, 14. § 3 I. 3, 23 - когда лицо принимает на себя полную сохранность (custodia) чужой вещи), (1. 9 § 9 D. 12, 1);

    periculum sustinere, periculo se subicere (1. 3 pr. D. 4, 9. 1. 5 § 7, 14. 1. 10 § 1 D. 13, 6. 1. pr. § 1. 1. 4 § 1. 1. 5. 8 pr. 1. 16 D. 18, 6. 1. 14 pr. § 17 D. 47, 2. 1. 9 § 4 D. 48, 13. 1. 19 pr. D. 5, 3);

    peric. navis, mancipiorum praestare (1. 62 pr. D. 6, 1. 1. 1. 58 § 6 D. 36, 1. 1. 37 § 1 D. 3, 5. 1. 35 D. 12, 1. 1. 3 D. 12, 6. 1. 7 § 6. 1. 39 pr. § 14 D. 26, 7. 1. 77 § 18 D 31. 1. 58 § 1 D. 36, 1. 1. 96 § 2 D. 46, 3. 1. 40 D. 19, 2. 1. 1 § 4 D. 47, 5);

    periculo alicuius esse (1. 47 § 1 D. 10, 2. 1. 4 pr. D. 12, 1. 1. 34 pr. D. 17, 1. 1. 18 pr. D. 39, 2. 1. 14 § 16 D. 47, 2. 1. 9 § 2 D. 48, 13. 1. 21 § 1 D. 13, 6. 1. 24 D. 46. 1. 1. 12 § 13 D. 17, 1);

    stipulari (1. 45 § 7 eod. 1. 11 § 1 D. 10, 4. cf. 1. 12 § 1 D. 16, 3. 1. 4 pr. D. 12, 1. 1. 35 D. 26, 7. 1. 13 § 1 D. 26, 1. 1. 28 D. 26, 5. 1. 28 cit. 1. 38 pr. D. 26, 7);

    peric. tutelae (1. 60 pr. D. 23, 2);

    administrationis (1. 2 C. 11, 33);

    creationis (1. 1 eod. 1. 17 § 14 D. 50, 1. 1. 19 § 1 D. 14, 3).

    2) проба, опыт (1. 3 C. Th. 12, 7). 3) протокол, написанное, sententiae ex periculo recitandae (rubr. C. 7, 44. 1. 2 C. Th. 4, 17).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > periculum

  • 7 Lebensgefahr

    Lebensgefahr, vitae od. mortis od. salutis periculum (im allg.). – vitae od. salutis discrimen (die gefahrvolle, mißliche Lage, in der sich jmd. hinsichtlich seines Lebens befindet od. in die er gebracht wird). – capitis periculum od. discrimen (wenn man in Gefahr ist, den Kopf zu verlieren). – vitae od. capitis dimicatio, auch bl. dimicatio (im Plur. vitae dimicationes, der auf Leben u. Tod, mit Lebensgefahr [bes. vor Gericht] geführte Streit für sich od. für einen andern). – Lebensgefahren, pericula mortem minitantia (den Tod gleichs. drohende Gefahren); mortis casus (Gefahren. die den Tod herbeiführen können). – mit L. (etwas sagen, tun etc.), cum capitis periculo: in L. sein, schweben, in capitis oder vitae periculum vocatum esse. ad mortis periculum adductum esse (von einem Angeklagten etc.); in praecipiti esse (von einem Kranken): in der größten L. sein, schweben, in discrimine ultimo vitae esse. – in L. kommen, geraten, in vitae periculum oder ad mortis periculum adduci; in capitis od. vitae periculum vocari; alci vitae periculum accĭdit (z.B. in pugna). – sich in L. begeben, wagen, adire vitae od. capitis periculum; mortis periculo se committere: für jmd. sich in L. begeben, vitae oder capitis periculum u. vitae dimicationem pro alqo subire; inferre se in periculum capitis atque in vitae discrimen pro alqo: für jmd. gern, pro alqo vitae dimicationem non profugere. – in L. bringen, alqm in capitis periculum adducere.

    deutsch-lateinisches > Lebensgefahr

  • 8 adeo

    [ABCU]A - ădĕō, adv.: [st1]1 [-] Cet adverbe exprime la limite de lieu et de temps: à ce point, jusque-là.    - surculum artito usque adeo quo... Cato.: enfonce la baguette aussi avant que...    - adeo res rediit... Ter.: la chose en est venue à ce point...    - adeo dum, Plaut. (usque adeo donec, Ter.; usque adeo quoad, Cic.): jusqu'à ce que, tant que. [st1]2 [-] Cet adverbe exprime la limite d'état ou d'action: autant, ainsi; tellement, tant.    - adeo non (adeo nihil): si peu.    - haec dicta adeo non moverunt ut: ces paroles émurent si peu que.    - non adeo: pas beaucoup, guère.    - orthographiam non adeo custodivit, Suet.: il n'observait guère l'orthographe.    - adeo ut + ind., Plaut.: autant que.    - adeo ut + subj.: tellement que, à tel point que (adv. corrélatif de ut consécutif)    - adeo fessus ut: si fatigué que.    - adeone ignarus es, ut...? Cic.: es-tu si ignorant que...?    - adeo quasi (adeo tamquam): autant que si.    - gaudere adeo occepit quasi qui... Ter.: il se montra joyeux comme un homme qui...    - adeo astutus quin... Ter.: assez fin pour ne pas...    - quorum adeo Syllam non paenitet, ut... Sall.: choses que Sylla regrette si peu que...    - eos adeo non sustinuerunt, ut contra pedem referrent, Liv.: au lieu de les soutenir, ils lâchèrent pied.    - adeo multum est...! = tant il est important...!    - adeo me sermonis pertaesum est, Plaut.: tellement la conversation m'a ennuyé!    - adeo, quanto rerum minus, tanto minus cupiditatis erat! Liv.: tant il est vrai que moins on possédait, moins on désirait! [st1]3 [-] Cet adverbe marque la gradation: et, et même, bien plus, surtout, ou plutôt.    - atque adeo: et même, et on peut même dire, ou plutôt.    - intra moenia atque adeo in Senatu: à l'intérieur de nos murs et même jusqu'au Sénat.    - hoc consilio atque adeo hac amentia impulsi: conduits par ce dessein, ou plutôt poussés par cette folie.    - tuque adeo: toi surtout, et toi en particulier.    - adeo etiam, Plaut.: en outre.    - adolescens tuus atque adeo noster, Treb. ap. Cic.: ton jeune homme ou plutôt le nôtre.    - hoc consilium atque adeo haec amentia, Cic.: ce dessein, que dis-je? cette folie.    - adeo + négation: encore bien moins.    - aequalium quoque, adeo superiorum intolerans, Tac.: ne pouvant supporter d'égaux, encore moins de supérieurs. [st1]4 [-] Cet adverbe exprime l'affirmation: oui, certes, justement.    - teque adeo consule: et justement c'est sous ton consulat que.    - id adeo: principalement, surtout.    - id adeo facile scitu est: cela, il est facile de le savoir.    - tres adeo dies erravi: j'ai erré pendant au moins trois jours.    - et merito adeo, Ter.: et c'est à bon droit, il y a bien de quoi.    - adeo nuper, Gell.: tout récemment.    - id adeo hodie expertus sum, Plaut.: c'est là justement ce que j'ai éprouvé aujourd'hui.    - adeo est assez souvent employé pour mettre en relief, comme le montrent les derniers exemples; à la période postclassique adeo peut signifier à plus forte raison. [ABCU]B - ădĕo, īre, īvī (ĭī), ĭtum, tr. et intr.: [st1]1 [-] aller trouver, aller dans, aller vers, se rendre à, approcher de, accoster, aborder.    - urbem adire: aller dans une ville.    - ad (in) urbem adire: aller dans une ville.    - ad aliquem adire: aller trouver qqn.    - adibam ad istum fundum, Cic. Caec. 29: je me rendais à cette propriété.    - adire in jus: aller en instance, comparaître en justice.    - adire in conspectum alicujus, Cic.: se présenter devant qqn.    - adire vias castrorum, Tac.: traverser les rues du camp.    - quum adiri non possent, Cic.: comme ils étaient inabordables (invisibles).    - adiri non posse, Curt.: être inaccessible. [st1]2 [-] visiter, inspecter un lieu, parcourir.    - adire provincias, Suet.: parcourir les provinces.    - adire hiberna, Tac.: visiter les quartiers d'hiver. [st1]3 [-] s'adresser à qqn, avoir recours, invoquer.    - adire magos, Cic.: consulter les mages.    - libros Sibyllinos adire: aller consulter les livres sibyllins.    - divûm pacem votis adire, Lucr.: implorer la clémence des dieux. [st1]4 [-] aborder pour attaquer, attaquer.    - in arcem Romanos ad omnem adeundam simul fortunam persecuti fuerant, Liv. 25, 10: ils avaient suivi les Romains dans la citadelle, disposés à affronter jusqu'au bout leur fortune. [st1]5 [-] commencer, entreprendre, se charger de, affronter, accepter.    - ad rem publicam adire: aborder les affaires publiques.    - adire honores, Plin.-jn.: entrer dans les honneurs.    - adire iter, Tac.: se mettre en route.    - adire periculum: s’exposer à un péril.    - periculum capitis adire, Cic. Rosc. Am. 38: exposer sa vie.    - adire inimicitias, Cic.: encourir des inimitiés.    - ad extremum vitae periculum adire, Caes. B. C. 2, 7: [aller jusqu'à l’extrême péril de leur vie] = aller jusqu'à exposer leur vie (courir le plus grand risque pour leur vie).    - adire alicujus hereditatem: *entrer dans l'héritage de qqn* = accepter d’être l'héritier de qqn.    - adire manum alicui, Plaut. Poen.: *tendre la main à qqn (pour le tromper)* = tromper qqn.
    * * *
    [ABCU]A - ădĕō, adv.: [st1]1 [-] Cet adverbe exprime la limite de lieu et de temps: à ce point, jusque-là.    - surculum artito usque adeo quo... Cato.: enfonce la baguette aussi avant que...    - adeo res rediit... Ter.: la chose en est venue à ce point...    - adeo dum, Plaut. (usque adeo donec, Ter.; usque adeo quoad, Cic.): jusqu'à ce que, tant que. [st1]2 [-] Cet adverbe exprime la limite d'état ou d'action: autant, ainsi; tellement, tant.    - adeo non (adeo nihil): si peu.    - haec dicta adeo non moverunt ut: ces paroles émurent si peu que.    - non adeo: pas beaucoup, guère.    - orthographiam non adeo custodivit, Suet.: il n'observait guère l'orthographe.    - adeo ut + ind., Plaut.: autant que.    - adeo ut + subj.: tellement que, à tel point que (adv. corrélatif de ut consécutif)    - adeo fessus ut: si fatigué que.    - adeone ignarus es, ut...? Cic.: es-tu si ignorant que...?    - adeo quasi (adeo tamquam): autant que si.    - gaudere adeo occepit quasi qui... Ter.: il se montra joyeux comme un homme qui...    - adeo astutus quin... Ter.: assez fin pour ne pas...    - quorum adeo Syllam non paenitet, ut... Sall.: choses que Sylla regrette si peu que...    - eos adeo non sustinuerunt, ut contra pedem referrent, Liv.: au lieu de les soutenir, ils lâchèrent pied.    - adeo multum est...! = tant il est important...!    - adeo me sermonis pertaesum est, Plaut.: tellement la conversation m'a ennuyé!    - adeo, quanto rerum minus, tanto minus cupiditatis erat! Liv.: tant il est vrai que moins on possédait, moins on désirait! [st1]3 [-] Cet adverbe marque la gradation: et, et même, bien plus, surtout, ou plutôt.    - atque adeo: et même, et on peut même dire, ou plutôt.    - intra moenia atque adeo in Senatu: à l'intérieur de nos murs et même jusqu'au Sénat.    - hoc consilio atque adeo hac amentia impulsi: conduits par ce dessein, ou plutôt poussés par cette folie.    - tuque adeo: toi surtout, et toi en particulier.    - adeo etiam, Plaut.: en outre.    - adolescens tuus atque adeo noster, Treb. ap. Cic.: ton jeune homme ou plutôt le nôtre.    - hoc consilium atque adeo haec amentia, Cic.: ce dessein, que dis-je? cette folie.    - adeo + négation: encore bien moins.    - aequalium quoque, adeo superiorum intolerans, Tac.: ne pouvant supporter d'égaux, encore moins de supérieurs. [st1]4 [-] Cet adverbe exprime l'affirmation: oui, certes, justement.    - teque adeo consule: et justement c'est sous ton consulat que.    - id adeo: principalement, surtout.    - id adeo facile scitu est: cela, il est facile de le savoir.    - tres adeo dies erravi: j'ai erré pendant au moins trois jours.    - et merito adeo, Ter.: et c'est à bon droit, il y a bien de quoi.    - adeo nuper, Gell.: tout récemment.    - id adeo hodie expertus sum, Plaut.: c'est là justement ce que j'ai éprouvé aujourd'hui.    - adeo est assez souvent employé pour mettre en relief, comme le montrent les derniers exemples; à la période postclassique adeo peut signifier à plus forte raison. [ABCU]B - ădĕo, īre, īvī (ĭī), ĭtum, tr. et intr.: [st1]1 [-] aller trouver, aller dans, aller vers, se rendre à, approcher de, accoster, aborder.    - urbem adire: aller dans une ville.    - ad (in) urbem adire: aller dans une ville.    - ad aliquem adire: aller trouver qqn.    - adibam ad istum fundum, Cic. Caec. 29: je me rendais à cette propriété.    - adire in jus: aller en instance, comparaître en justice.    - adire in conspectum alicujus, Cic.: se présenter devant qqn.    - adire vias castrorum, Tac.: traverser les rues du camp.    - quum adiri non possent, Cic.: comme ils étaient inabordables (invisibles).    - adiri non posse, Curt.: être inaccessible. [st1]2 [-] visiter, inspecter un lieu, parcourir.    - adire provincias, Suet.: parcourir les provinces.    - adire hiberna, Tac.: visiter les quartiers d'hiver. [st1]3 [-] s'adresser à qqn, avoir recours, invoquer.    - adire magos, Cic.: consulter les mages.    - libros Sibyllinos adire: aller consulter les livres sibyllins.    - divûm pacem votis adire, Lucr.: implorer la clémence des dieux. [st1]4 [-] aborder pour attaquer, attaquer.    - in arcem Romanos ad omnem adeundam simul fortunam persecuti fuerant, Liv. 25, 10: ils avaient suivi les Romains dans la citadelle, disposés à affronter jusqu'au bout leur fortune. [st1]5 [-] commencer, entreprendre, se charger de, affronter, accepter.    - ad rem publicam adire: aborder les affaires publiques.    - adire honores, Plin.-jn.: entrer dans les honneurs.    - adire iter, Tac.: se mettre en route.    - adire periculum: s’exposer à un péril.    - periculum capitis adire, Cic. Rosc. Am. 38: exposer sa vie.    - adire inimicitias, Cic.: encourir des inimitiés.    - ad extremum vitae periculum adire, Caes. B. C. 2, 7: [aller jusqu'à l’extrême péril de leur vie] = aller jusqu'à exposer leur vie (courir le plus grand risque pour leur vie).    - adire alicujus hereditatem: *entrer dans l'héritage de qqn* = accepter d’être l'héritier de qqn.    - adire manum alicui, Plaut. Poen.: *tendre la main à qqn (pour le tromper)* = tromper qqn.
    * * *
    I.
        Vultu adeo venusto, vt nihil supra. Terent. Tant beau, Si beau que rien plus.
    \
        Adeo, pro Eo aduerbio. Terent. Adeo res rediit. La chose est venue jusques là.
    \
        Adeo si. Plin. Par plus forte raison si, etc.
    \
        Memini, atque adeo longum est, nos illum expectare. Terent. Et aussi.
    \
        Siue adeo digna res est, vbi tu neruos intendas tuos. Terent. Ou si aussi la chose, etc.
    \
        Adolescentem adeo nobilem. Terent. Fort noble.
    \
        Is adeo dissimili studio est. Terent. Cestuy est de fort contraire maniere de faire.
    \
        Neque adeo iniuria. Plautus. Et certes non sans cause, Non à tort.
    \
        Nihil hercle: aut si adeo, bidui, aut tridui est, etc. Terent. Ou certes s'il en est fasché, cela n'est que pour deux ou trois jours.
    \
        Intra moenia, atque adeo in senatu videtis. Cic. Voire et dedens la court, qui plus est.
    \
        Adeo non, etc. vt, pro Tantum abest vt. Colum. Adeo non infestatur herbis, vt ipsa herbas perimat. Tant peu s'en fault que, etc.
    \
        Adeo a teneris consuescere multum est. Virg. Tant est grand chose, etc.
    \
        Adeo summa erat obseruatio in bello mouendo. Cicero. Tant avoyent ils grand esgard à, etc.
    \
        Adeone erat stultus, vt, etc. Cic. Estoit il si sot que, etc.
    \
        Adeo vt spectare postea omnes oderit. Plau. Tellement que.
    \
        Non obtusa adeo gestamus pectora Poeni. Virgil. Nous ne sommes point si lourds.
    II.
        Adeo, adis, adiui, pen. prod. vel adii, aditum, pen. cor. adire, Ex ad, et verbo eo, is, compositum. Aller vers aucun, ou Venir.
    \
        Adire aliquem, siquid velit. Cic. Luy aller demander s'il veult rien.
    \
        Adire aliquos cum cura. Tacit. Soingneusement et diligemment.
    \
        Adire aliquem legatione. Tacit. Luy envoyer un ambassade, ou des ambassadeurs.
    \
        Adire aliquem per epistolam. Plaut. Luy escrire des missives.
    \
        Adire aliquem scripto. Tacit. Moris quippe tum erat, quanquam praesentem, scripto adire. Parler à quelcun par escript.
    \
        Adire quempiam de re aliqua. Terent. Aller parler à luy pour quelque affaire.
    \
        Adii te heri de filia. Terent. J'allay hier vers toy pour te parler de ta fille.
    \
        Adire aliquem postulatum. Plaut. Luy aller demander quelque chose.
    \
        Adi huc. Plaut. Vien ca, Vien t'en ici.
    \
        Adire contra. Plaut. Aller au devant.
    \
        Adire ad aliquem. Cic. Aller vers aucun.
    \
        Adire ad me quosdam memini, qui dicerent, etc. Cic. J'ay memoire qu'aucuns sont venus vers moy, etc.
    \
        Adire ad fores, aedes, etc. Plaut. Aller à la porte.
    \
        Adire ad arbitrum de aliquo nomine. Cic. Faire demande par devant un arbitre pour raison d'une debte.
    \
        Adire ad causas orandas. Cic. S'entremettre de plaider en jugement, Venir à plaider, etc.
    \
        Adire ad pactionem. Plaut. S'accorder, ou consentir à quelque paction et convention.
    \
        Adire ad Rempub. Cic. Venir au gouvernement de la republique, S'entremettre du gouvernement, etc.
    \
        Adire in ius. Cic. Quum ad praetorem in ius adissemus. Aller en jugement devant le preteur.
    \
        Adire in ius de re aliqua. Cic. Venir ou Aller en jugement pour quelque affaire.
    \
        Adire aliquem. Terent. Virgil. Aborder, Affronter hardiement un homme, Se presenter en barbe.
    \
        Adire blandis verbis aliquem. Plaut. Parler à luy gratieusement et doulcement.
    \
        Adire discrimen. Plin. iunior. Venir, ou Tomber en dangier.
    \
        Fortunam. Liu. Se mettre au hasard, et à l'adventure.
    \
        Gaudia. Tibul. Commencer à se resjouir, ou Prendre plaisir.
    \
        Haereditatem. Cic. Se porter pour heritier.
    \
        Inimicitias. Cic. Se mettre en la haine.
    \
        Labores. Virgil. Porter, souffrir, endurer peines et travauls.
    \
        Periculum. Terent. Cic. Se mettre en dangier, ou Tomber en dangier.
    \
        Sydera fama. Virg. Avoir grand bruit, Estendre sa renommee jusques au ciel.

    Dictionarium latinogallicum > adeo

  • 9 wagen [2]

    wagen, I) v. tr.: a) den Mut haben, etwas zu tun: audere mit folg. Infin. (mutig und mit Verachtung der Gefahr etwas wirklich tun, z.B. alqm rogare: u. non aud. manere). – conari mit folg. Infin. (mit kräftigem Entschlusse, mit Energie etwas zu tun versuchen, z.B. urbem aggredi). – b) mit Gefahr unternehmen: audere alqd. periculum facere alcis rei (den Versuch zu etwas machen). – das Äußerste w., ultima oder extrema audere; ad extrema descendere (sich endlich zu dem Äußersten entschließen): einen Kampf, eine Sch lacht wagen, acie decernere audere; fortunam pugnae experiri (das Kampfglück versuchen); pugnae casum subire (sich dem Wechselfalle des Kampfes unterziehen); in aciem od. in certamen descendere (sich in einen Kampf ein. lassen, sich zu einem Kampfe entschließen): nirgends eine Schlacht wagen, se nusquam proelio committere: nichts w., periculum od. discrimen non adire od. non subire. – Sprichw., frisch gewagt ist halb gewonnen (wer nicht wagt, gewinnt nicht), fortes fortuna adiuvat (Ter. Phorm. 203 ); dimidium facti, qui coepit, habet (Hor. ep. 1, 2, 40). – gewagt, audax (kühn, z.B. consilium: u. translatio [Tropus]); temerarius (auf gut Glück hin ohne Überlegung unternommen, z.B. ratio od. via): es ist zu gewagt, etwas zu tun, anceps est mit Infin. (z.B. eos revocare). – c) der Gefahr des Verlustes aussetzen, daransetzen: in aleam dare (gleichs. auf den Wurf, auf das Spiel setzen). – periclitari (riskieren). – Hab u. Gut wagen, se suaque omnia fortunae committere: sein Leben, sein Blut, Leib und Leben w., vitae periculum adire; manifesto periculo corpus obicere: sein Leben, sein Blut, Leib u. Leben für jmd. w., pro alqo caput suum periculo obicere; inferre se in periculumcapitis atque vitae discrimen pro alcis salute. – II) v. r. sich wohin wagen: se committere in m. Akk. (z.B. in aciem, in hostilem terram, in locum praecipitem; vgl. »sich hineinwagen«). – sich mitten in den Feind w., se immittere in mediae pugnae discrimen: sich in die Gefahr w., in periculum od. in discrimen se inferre. – sich an jmd. w., alqm adire audere (im allg., als Bittender etc. od. als Feind); audere alqm aggredi (wagen jmd. anzugreifen): sich zu unvorsichtig an die Mauer w., murum incautius subire. – sich auf etw. (hinauf) w., s. sich hinauswagen. – sich auf etw. (hinaus) w., s. sich hinauswagen. – sich über etw. w., s. sich hinüberwagen. – sich vor jmd. w., se committere alci; alqm adire audere (jmd. mit einer Bitte etc. anzugehen wagen): sich ins Theater vor die Augen des römischen Volks w., com mittere se theatro populoque Romano.

    deutsch-lateinisches > wagen [2]

  • 10 Leben [2]

    Leben, das, I) als Zustand, im Ggstz. zum Tod: vita (das geistige Leben mit Bewußtsein, Ggstz. mors). – vivendi ratio (die Möglichkeit zu leben, z.B. acceptā vivendi sentiendique ratione). – anima. spiritus (der Lebenshauch). – salus (die momentane Existenz, Ggstz. interitus, exitium). – caput (der Kopf als Sitz des Lebens, s. unten die Redensarten). – das physische L., vita, quae corpore et spiritu continetur: ein anderes L. (nach dem Tode), vita altera. – er im L., vivus (Ggstz. mortuus); auch vita eius (Ggstz. mors eius, s. Cic. Mil. 86; Sest. 83). – in meinem L., in vita mea; dum vivo; me vivo (bei meinen Lebzeiten): mein (dein etc.) ganzes Leben lang, omni od. totā vitā. per omnem (totam) vitam; tot annos quot habeo (soviel Jahre, wieich habe). – das L. haben, vivere; vitam habere; in vita esse; vitā od. hāc luce frui (sich des Lebens erfreuen): kaum das L. haben, vix vivere: solange ich das L. habe, wenn ich das L. habe, s. leben no. I: noch am L. sein, superesse; hodie vivere (z.B. eum vivere hodie aiunt): superstitem esse (als Überlebender am Leben bleiben, absol. oder mit Dativ der Pers., die man überlebt): nicht mehr am L. sein, esse desisse (aufgehört haben zu existieren): neues L. u. neue Kraft bekommen (bildl. = wieder aufleben), reviviscere et recreari: um das L. kommen, das L. verlieren, s. velieren: [1558] für jmd. das L. dahingeben, lassen, s. für jmd. sterben, sich aufopfern: am L. bleiben, in vita manere od. remanere; servari (in Gefahr etc. gerettet werden): wieder ins L. kommen, reviviscere: wieder zum L. kommen, animam recipere (v. Ohnmächtigen etc.): gewissermaßen ein neues L. anfangen, alterius vitae quoddam initium ordiri: täglich ein neues L. beginnen, cotidie nova vitae fundamenta ponere: vom L. scheiden, s. hinscheiden: zum ewigen L. eingehen, in aeterna sede componi: zum ewigen L. eingegangen sein, in aeterna sede compositum esse; sempiternā vitā frui; sempiterno aevo frui; perpetuā vitā perfrui. – jmdm., sich das L. nehmen, rauben, sich ums L. bringen, sich vom L. zum Tode bringen, s. jmd., sich töten: jmdm. nach dem L. trachten, alci necem machinari: jmd. mit dem Beil vom L. zum Tode bringen, alqm securi percutere: durch den Strang, alqm suspendĕre: jmdm. das L. geben, schenken, lassen, jmd. am L. lassen, vitam alci dare (im allg., auch vom Arzt); vitam alci concedere. alci mortem remittere. usuram lucis alci dare (jmd., der zum Tode verurteilt ist); alci od. alcis corpori od. alcis vitae parcere. alcis vitae consulere (übh. jmds. Leben schonen, auch im Kampfe); alqm vivum servare. alqm conservare (jmd. am Lehen erhalten. mit dem Leben begnadigen); alqm salvum esse velle (jmd. am Leben erhalten wissen wollen); alqm procreare (jmd. erzeugen); alqm parĕre (jmd. gebären, von einem Weibe): einem auf jmds. Bitten, jmdm. zu Gefallen das L. schenken, dare, concedere alqm alci: jmd. od. etw. ins L. rufen, gignere. procreare (erzeugen, bes. lebende Wesen); facere. efficere (machen, bewerkstelligen, Lebloses): jmd. wider seinen Willen am L. erhalten, alqm retinere in vita vivere nolentem: jmdm. das L. verdanken, natum esse alqo (von jmd. erzeugt sein); alci salutem debere. alcis beneficio vivere (jmdm. seine Rettung, die Fortdauer der Existenz verdanken): um das L. bitten, vitam rogare; mortem deprecari: er bat ihn um sein und seiner Soldaten L., rogavit, ut sibi militibusque parceret: etw. mit dem L. erkaufen, alqd suo capite emere; alqd vitae damno parare: es geht mir an das L., mein L. steht auf dem Spiele, in vitae periculum adductus sum; caput agitur: er hat kaum das liebe L., vitam inopem tolerat; vix habet unde vivat. – für mein L. gern = sehr gern, gar gern, s. gern. – Dah. ist »Leben« mit verschiedenen Nebenbegriffen, a) in bezug auf die Art, wie und wo man lebt: vita. victus (in bezug auf häusliche Einrichtung, Lebensweise, das physische Leben, so daß, wenn vita u. victus nebeneinander vorkommen, vita = das Leben außer dem physischen ist). – das L. auf dem Lande, s. Landleben: das L. in der Stadt, s. Stadtleben: das häusliche L., vita domestica (das L. im Hause); vita modesta. vitae modestia (das eingezogene Leben): ein häusliches L. führen, domi se continere (sich zu Hause halten); modeste od. modestissime vivere (eingezogen leben); parietum umbris occuli (zu Hause, im Verborgenen leben, v. Frauen): ein zurückgezogenes, gemächliches L., vita umbratilis. [1559] – das öffentliche L., res publica (vgl. »Staatsdienst«): im öffentlichen L., in re publica gerenda; in rebus gestis (Ggstz. in vita, im Privatleben). – ein glückliches L. führen, vivere feliciter, beate; vitam felicem agere: das angenehmste L. führen, vitam iucundissimam vivere. – b) in bezug auf den Wandel; s. Lebenswandel. – c) in bezug auf die Zeit, die man verlebt: vita; aetas. – mein (sein) übriges L., quod reliquum est vitae: mein ganzes nachheriges L., quidquid postea viximus. – d) in bezug auf die Zeit, die man durchlebt hat, Lebenslauf: vita. – jmds. L. beschreiben, s. Biographie (die, jmds. abfassen). – e) wirkliches Leben, Wirklichkeit, Original: verum. – aus dem L. selbst gegriffen, nach dem L., devita hominum media sumptus; evivo petitus (z.B. imago); ex vero petitus (z.B. exempla). – ein Bild nach dem L. entwerfen, similitudinem effingere exvero: jmd. getreu nach dem L. abbilden, veram alcis imaginem reddere: jmd. nach dem L. schildern, effingere alcis imaginem dicendo. – f) das, wasuns gleichsam so lieb ist wie das Leben, als Liebkosungswort an teuere Personen: mein L.! mea vita: mea lux! – II) als Eigenschaft: Lebhaftigkeit, Munterkeit: alacritas (Munterkeit). – vigor (frische Regsamkeit). – spiritus (belebender Geist, z.B. in einer Rede). – Geist und Leben eines Redners, calor et vehementia dicentis: der Stoff des Aratus ermangelt des L., Arati materia motu caret: L. im Handel u. Verkehr, commercium frequens: hier ist kein L., omnia hic iacent, languent. – III) der lebendige, fleischige Teil am tierischen Körper, den man für den Sitz des Lebens hält: vivum (z.B. ad vivum resecare). – vitalia, ium,n. pl. (z.B. vitalia laedere ferro).

    deutsch-lateinisches > Leben [2]

  • 11 propositus

    propositus, a, um part. passé de propono. [st2]1 [-] exposé, mis en vue. [st2]2 [-] proposé, offert, promis. [st2]3 [-] Suet. mis en vente. [st2]4 [-] exposé à, en butte à. [st2]5 [-] qu'on s'est proposé, fixé, décidé, résolu, arrêté. [st2]6 [-] menaçant.    - oppida Romanis proposita, Caes.: villes exposées aux Romains.    - propositum vitae periculum, Cic.: danger menaçant pour la vie.
    * * *
    propositus, a, um part. passé de propono. [st2]1 [-] exposé, mis en vue. [st2]2 [-] proposé, offert, promis. [st2]3 [-] Suet. mis en vente. [st2]4 [-] exposé à, en butte à. [st2]5 [-] qu'on s'est proposé, fixé, décidé, résolu, arrêté. [st2]6 [-] menaçant.    - oppida Romanis proposita, Caes.: villes exposées aux Romains.    - propositum vitae periculum, Cic.: danger menaçant pour la vie.
    * * *
        Propositus, pen. cor. Participium. Cic. Mis au devant.
    \
        Omnibus telis fortunae proposita vita nostra. Cic. Exposee à fortune, Mise au danger des dars de fortune.
    \
        Hic ordo quasi propositus et editus in altum, vt ab omnibus ventis inuidiae circunflari posse videatur. Cic. Exposé.
    \
        Argentum propositum. Cic. Un buffet desployé et mis en veue.
    \
        Iter propositum peragere. Horat. Qu'on avoit proposé.

    Dictionarium latinogallicum > propositus

  • 12 adeo

    1.
    ăd-ĕo, ĭī, and rarely īvi, ĭtum (arch. adirier for adiri, Enn. Rib. Trag. p. 59), 4, v. n. and a. (acc. to Paul. ex Fest. should be accented a/deo; v. Fest. s. v. adeo, p. 19 Müll.; cf. the foll. word), to go to or approach a person or thing (syn.: accedo, aggredior, advenio, appeto).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., constr.
    (α).
    With ad (very freq.): sed tibi cautim est adeundum ad virum, Att. ap. Non. 512, 10:

    neque eum ad me adire neque me magni pendere visu'st,

    Plaut. Cur. 2, 2, 12:

    adeamne ad eam?

    Ter. And. 4, 1, 15; id. Eun. 3, 5, 30: aut ad consules aut ad te aut ad Brutum adissent, Cic. Fragm. ap. Non. 208, 5:

    ad M. Bibulum adierunt, id. Fragm. ap. Arus. p. 213 Lind.: ad aedis nostras nusquam adiit,

    Plaut. Aul. 1, 1, 24:

    adibam ad istum fundum,

    Cic. Caec. 29 —
    (β).
    With in: priusquam Romam atque in horum conventum adiretis, Cic. Verr. 2, 4, 11, § 26 ed. Halm.—Esp.: adire in jus, to go to law:

    cum ad praetorem in jus adissemus,

    Cic. Verr. 4, § 147; id. Att. 11, 24; Caes. B. C. 1, 87, and in the Plebiscit. de Thermens. lin. 42: QVO DE EA RE IN IOVS ADITVM ERIT, cf. Dirks., Versuche S. p. 193.—
    (γ).
    Absol.:

    adeunt, consistunt, copulantur dexteras,

    Plaut. Aul. 1, 2, 38:

    eccum video: adibo,

    Ter. Eun. 5, 7, 5.—
    (δ).
    With acc.:

    ne Stygeos adeam non libera manes,

    Ov. M. 13, 465:

    voces aetherias adiere domos,

    Sil. 6, 253:

    castrorum vias,

    Tac. A. 2, 13:

    municipia,

    id. ib. 39:

    provinciam,

    Suet. Aug. 47:

    non poterant adire eum,

    Vulg. Luc. 8, 19:

    Graios sales carmine patrio,

    to attain to, Verg. Cat. 11, 62; so with latter supine:

    planioribus aditu locis,

    places easier to approach, Liv. 1, 33.—With local adv.:

    quoquam,

    Sall. J. 14:

    huc,

    Plaut. Truc. 2, 7, 60.—
    B.
    Esp.,
    1.
    To approach one for the purpose of addressing, asking aid, consulting, and the like, to address, apply to, consult (diff. from aggredior, q. v.). —Constr. with ad or oftener with acc.; hence also pass.:

    quanto satius est, adire blandis verbis atque exquaerere, sintne illa, etc.,

    Plaut. Ps. 1, 5, 35:

    aliquot me adierunt,

    Ter. And. 3, 3, 2:

    adii te heri de filia,

    id. Hec. 2, 2, 9: cum pacem peto, cum placo, cum adeo, et cum appello meam, Lucil. ap. Non. 237, 28:

    ad me adire quosdam memini, qui dicerent,

    Cic. Fam. 3, 10:

    coram adire et alloqui,

    Tac. H. 4, 65.— Pass.:

    aditus consul idem illud responsum retulit,

    when applied to, Liv. 37, 6 fin.:

    neque praetores adiri possent,

    Cic. Q. Fr. 1, 2, 5.—Hence: adire aliquem per epistulam, to address one in writing, by a letter:

    per epistulam, aut per nuntium, quasi regem, adiri eum aiunt,

    Plaut. Mil. 4, 6, 9 and 10; cf. Tac. A. 4, 39; id. H. 1, 9.—So also: adire deos, aras, deorum sedes, etc., to approach the gods, their altars, etc., as a suppliant (cf.:

    acced. ad aras,

    Lucr. 5, 1199): quoi me ostendam? quod templum adeam? Att. ap. Non. 281, 6:

    ut essent simulacra, quae venerantes deos ipsos se adire crederent,

    Cic. N. D. 1, 27:

    adii Dominum et deprecatus sum,

    Vulg. Sap. 8, 21:

    aras,

    Cic. Phil. 14, 1:

    sedes deorum,

    Tib. 1, 5, 39:

    libros Sibyllinos,

    to consult the Sibylline Books, Liv. 34, 55; cf. Tac. A. 1, 76:

    oracula,

    Verg. A. 7, 82.—
    2.
    To go to a thing in order to examine it, to visit:

    oppida castellaque munita,

    Sall. J. 94:

    hiberna,

    Tac. H. 1, 52.—
    3.
    To come up to one in a hostile manner, to assail, attack:

    aliquem: nunc prior adito tu, ego in insidiis hic ero,

    Ter. Ph. 1, 4, 52:

    nec quisquam ex agmine tanto audet adire virum,

    Verg. A. 5, 379:

    Servilius obvia adire arma jubetur,

    Sil. 9, 272.
    II.
    Fig.
    A.
    To go to the performance of any act, to enter upon, to undertake, set about, undergo, submit to (cf.: accedo, aggredior, and adorior).—With ad or the acc. (class.):

    nunc eam rem vult, scio, mecum adire ad pactionem,

    Plaut. Aul. 2, 2, 25:

    tum primum nos ad causas et privatas et publicas adire coepimus,

    Cic. Brut. 90:

    adii causas oratorum, id. Fragm. Scaur. ap. Arus. p. 213 Lind.: adire ad rem publicam,

    id. de Imp. Pomp. 24, 70:

    ad extremum periculum,

    Caes. B. C. 2, 7.—With acc.:

    periculum capitis,

    Cic. Rosc. Am. 38:

    laboribus susceptis periculisque aditis,

    id. Off. 1, 19:

    in adeundis periculis,

    id. ib. 24; cf.:

    adeundae inimicitiae, subeundae saepe pro re publica tempestates,

    id. Sest. 66, 139: ut vitae periculum aditurus videretur, Auct. B. G. 8, 48: maximos labores et summa pericula. Nep. Timol. 5:

    omnem fortunam,

    Liv. 25, 10:

    dedecus,

    Tac. A. 1, 39:

    servitutem voluntariam,

    id. G. 24:

    invidiam,

    id. A. 4, 70:

    gaudia,

    Tib. 1, 5, 39.—Hence of an inheritance, t. t., to enter on:

    cum ipse hereditatem patris non adisses,

    Cic. Phil. 2, 16; so id. Arch. 5; Suet. Aug. 8 and Dig.;

    hence also: adire nomen,

    to assume the name bequeathed by will, Vell. 2, 60.—
    B.
    Adire manum alicui, prov., to deceive one, to make sport of (the origin of this phrase is unc.; Acidalius conjectures that it arose from some artifice practised in wrestling, Wagner ad Plaut. Aul. 2, 8, 8):

    eo pacto avarae Veneri pulcre adii manum,

    Plaut. Poen. 2, 11; so id. Aul. 2, 8, 8; id. Cas. 5, 2, 54; id. Pers. 5, 2, 18.
    2.
    ăd-ĕō̆, adv. [cf. quoad and adhuc] (acc. to Festus, it should be accented adéo, v. the preced. word; but this distinction is merely a later invention of the grammarians; [p. 33] cf. Gell. 7, 7).
    I.
    In the ante-class. per.,
    A.
    To designate the limit of space or time, with reference to the distance passed through; hence often accompanied by usque (cf. ad), to this, thus far, so far, as far.
    1.
    Of space:

    surculum artito usque adeo, quo praeacueris,

    fit in the scion as far as you have sharpened it, Cato, R. R. 40, 3.— Hence: res adeo rediit, the affair has gone so far (viz., in deterioration, “cum aliquid pejus exspectatione contigit,” Don. ad Ter. Ph. 1, 2, 5):

    postremo adeo res rediit: adulescentulus saepe eadem et graviter audiendo victus est,

    Ter. Heaut. 1, 1, 61; cf. id. Ph. 1, 2, 5.—
    2.
    Of time, so long ( as), so long ( till), strengthened by usque, and with dum, donec, following, and in Cic. with quoad:

    merces vectatum undique adeo dum, quae tum haberet, peperisset bona,

    Plaut. Merc. 1, 1, 76; 3, 4, 72; id. Am. 1, 2, 10 al.:

    nusquam destitit instare, suadere, orare, usque adeo donec perpulit,

    Ter. And. 4, 1, 36; Cato, R. R. 67; id. ib. 76:

    atque hoc scitis omnes usque adeo hominem in periculo fuisse, quoad scitum sit Sestium vivere,

    Cic. Sest. 38, 82.—
    B.
    For the purpose of equalizing two things in comparison, followed by ut: in the same degree or measure or proportion... in which; or so very, so much, so, to such a degree... as (only in comic poets), Plaut. Ep. 4, 1, 38:

    adeon hominem esse invenustum aut infelicem quemquam, ut ego sum?

    Ter. And. 1, 5, 10.—Also followed by quasi, when the comparison relates to similarity:

    gaudere adeo coepit, quasi qui cupiunt nuptias,

    in the same manner as those rejoice who desire marriage, Ter. Heaut. 5, 1, 12.—
    C.
    (Only in the comic poets) = ad haec, praeterea, moreover, besides, too: ibi tibi adeo lectus dabitur, ubi tu haud somnum capias ( beside the other annoyances), a bed, too, shall be given you there, etc., Plaut. Ps. 1, 2, 80.—Hence also with etiam:

    adeo etiam argenti faenus creditum audio,

    besides too, id. Most. 3, 1, 101.—
    D.
    (Only in the comic poets.) Adeo ut, for this purpose that, to the end that:

    id ego continuo huic dabo, adeo me ut hic emittat manu,

    Plaut. Rud. 5, 3, 32:

    id adeo te oratum advenio, ut, etc.,

    id. Aul. 4, 10, 9:

    adeo ut tu meam sententiam jam jam poscere possis, faciam, etc.,

    id. ib. 3, 2, 26 (where Wagner now reads at ut):

    atque adeo ut scire possis, factum ego tecum hoc divido,

    id. Stich. 5, 4, 15. (These passages are so interpreted by Hand, I. p. 138; others regard adeo here = quin immo.)—
    E.
    In narration, in order to put one person in strong contrast with another. It may be denoted by a stronger emphasis upon the word to be made conspicuous, or by yet, on the contrary, etc.:

    jam ille illuc ad erum cum advenerit, narrabit, etc.: ille adeo illum mentiri sibi credet,

    Plaut. Am. 1, 2, 4 sq.; so id. Merc. 2, 1, 8 al.
    II.
    To the Latin of every period belongs the use of this word,
    A.
    To give emphasis to an idea in comparison, so, so much, so very, with verbs, adjectives, and substantives:

    adeo ut spectare postea omnīs oderit,

    Plaut. Capt. prol. 65:

    neminem quidem adeo infatuare potuit, ut ei nummum ullum crederet,

    Cic. Fl. 20, 47:

    adeoque inopia est coactus Hannibal, ut, etc.,

    Liv. 22, 32, 3 Weiss.:

    et voltu adeo modesto, adeo venusto, ut nil supra,

    Ter. And. 1, 1, 92:

    nemo adeo ferus est, ut, etc.,

    Hor. Ep. 1, 1, 39.—With usque:

    adeo ego illum cogam usque, ut mendicet meus pater,

    Plaut. Bacch. 3, 4, 10:

    usque adeo turbatur,

    even so much, so continually, Verg. E. 1, 12; Curt. 10, 1, 42; Luc. 1, 366.—In questions:

    adeone me fuisse fungum, ut qui illi crederem?

    Plaut. Bacch. 2, 3, 49:

    adeone hospes hujus urbis, adeone ignarus es disciplinae consuetudinisque nostrae, ut haec nescias?

    Cic. Rab. 10, 28; so id. Phil. 2, 7, 15; id. Fam. 9, 10; Liv. 2, 7, 10; 5, 6, 4.—With a negative in both clauses, also with quin in the last:

    non tamen adeo virtutum sterile saeculum, ut non et bona exempla prodiderit,

    Tac. H. 1, 3; so Suet. Oth. 9:

    verum ego numquam adeo astutus fui, quin, etc.,

    Ter. Ad. 2, 2, 13.—

    Sometimes the concluding clause is to be supplied from the first: quis genus Aeneadum, quis Trojae nesciat urbem?... non obtusa adeo gestamus pectora Poeni, viz.,

    that we know not the Trojans and their history, Verg. A. 1, 565:

    adeo senuerunt Juppiter et Mars?

    Juv. 6, 59.—Hence (post-Cic.): adeo non ut... adeo nihil ut... so little that, so far from that... (in reference to which, it should be noticed that in Latin the negative is blended with the verb in one idea, which is qualified by adeo) = tantum abest ut: haec dicta adeo nihil moverunt quemquam, ut legati prope violati sint, these words left them all so unmoved that, etc., or had so little effect, etc., Liv. 3, 2, 7: qui adeo non tenuit iram, ut gladio cinctum in senatum venturum se esse palam diceret, who restrained his anger so little that, etc. (for, qui non—tenuit iram adeo, ut), id. 8, 7, 5; so 5, 45, 4; Vell. 2, 66, 4: Curt. 3, 12, 22.—Also with contra in the concluding clause:

    apud hostes Afri et Carthaginienses adeo non sustinebant, ut contra etiam pedem referrent,

    Liv. 30, 34, 5. —
    B.
    Adeo is placed enclitically after its word, like quidem, certe, and the Gr. ge, even, indeed, just, precisely. So,
    1.
    Most freq. with pronouns, in order to render prominent something before said, or foll., or otherwise known (cf. in Gr. egôge, suge, autos ge, etc., Viger. ed. Herm. 489, vi. and Zeun.): argentariis male credi qui aiunt, nugas praedicant: nam et bene et male credi dico; id adeo hodie ego expertus sum, just this (touto ge), Plaut. Curc. 5, 3, 1; so id. Aul. 2, 4, 10; 4, 2, 15; id. Am. 1, 1, 98; 1, 2, 6; id. Ep. 1, 1, 51; 2, 2, 31; 5, 2, 40; id. Poen. 1, 2, 57: plerique homines, quos, cum nihil refert, pudet;

    ubi pudendum'st ibi eos deserit pudor, is adeo tu es,

    you are just such a one, id. Ep. 2, 1, 2:

    cui tu obsecutus, facis huic adeo injuriam,

    Ter. Hec. 4, 4, 68: tute adeo jam ejus verba audies, you yourself shall hear what he has to say (suge akousêi), Ter. And. 3, 3, 27: Dolabella tuo nihil scito mihi esse jucundius: hanc adeo habebo gratiam illi, i. e. hanc, quae maxima est, gratiam (tautên ge tên charin), Caes. ap. Cic. Att. 9, 16:

    haec adeo ex illo mihi jam speranda fuerunt,

    even this, Verg. A. 11, 275.—It is often to be translated by the intensive and, and just, etc. (so esp. in Cic. and the histt.): id adeo, si placet, considerate, just that (touto ge skopeite), Cic. Caec. 30, 87:

    id adeo ex ipso senatus consulto cognoscite,

    id. Verr. 2, 4, 64, 143; cf. id. Clu. 30, 80:

    ad hoc quicumque aliarum atque senatus partium erant, conturbari remp., quam minus valere ipsi malebant. Id adeo malum multos post annos in civitatem reverterat,

    And just this evil, Sall. C. 37, 11; so 37, 2; id. J. 68, 3; Liv. 2, 29, 9; 4, 2, 2: id adeo manifestum erit, si cognoverimus, etc., and this, precisely this, will be evident, if, etc., Quint. 2, 16, 18 Spald.—It is rarely used with ille:

    ille adeo illum mentiri sibi credet,

    Plaut. Am. 1, 2, 6.—Sometimes with the rel. pron.: quas adeo haud quisquam liber umquam tetigit, Plaut: Poen. 1, 2, 57; Cic. Fin. 2, 12, 37. —With interrog. pron.:

    Quis adeo tam Latinae linguae ignarus est, quin, etc.,

    Gell. 7, 17.—Adeo is joined with the pers. pron. when the discourse passes from one person to another, and attention is to be particularly directed to the latter: Juppiter, tuque adeo summe Sol, qui res omnes inspicis, and thou especially, and chiefly thou, Enn. ap. Prob.:

    teque adeo decus hoc aevi inibit,

    Verg. E. 4, 11; id. G. 1, 24: teque, Neptune, invoco, vosque adeo venti, Poët. ap. Cic. Tusc. 4, 34, 73;

    and without the copulative: vos adeo... item ego vos virgis circumvinciam,

    Plaut. Rud. 3, 4, 25.— Ego adeo often stands for ego quidem, equidem (egôge):

    tum libertatem Chrysalo largibere: ego adeo numquam accipiam,

    Plaut. Bacch. 4, 7, 30; so id. Mil. 4, 4, 55; id. Truc. 4, 3, 73:

    ego adeo hanc primus inveni viam,

    Ter. Eun. 2, 2, 16:

    nec me adeo fallit,

    Verg. A. 4, 96.—Ipse adeo (autos ge), for the sake of emphasis:

    atque hercle ipsum adeo contuor,

    Plaut. As. 2, 3, 24:

    ipsum adeo praesto video cum Davo,

    Ter. And. 2, 5, 4:

    ipse adeo senis ductor Rhoeteus ibat pulsibus,

    Sil. 14, 487.—
    2.
    With the conditional conjj. si, nisi, etc. (Gr. ei ge), if indeed, if truly:

    nihili est autem suum qui officium facere immemor est, nisi adeo monitus,

    unless, indeed, he is reminded of it, Plaut. Ps. 4, 7, 2: Si. Num illi molestae quippiam hae sunt nuptiae? Da. Nihil Hercle: aut si adeo, bidui est aut tridui haec sollicitudo, and if, indeed, etc. (not if also, for also is implied in aut), Ter. And. 2, 6, 7.—
    3.
    With adverbs: nunc adeo (nun ge), Plaut. As. 3, 1, 29; id. Mil. 2, 2, 4; id. Merc. 2, 2, 57; id. Men. 1, 2, 11; id. Ps. 1, 2, 52; id. Rud. 3, 4, 23; Ter. And. 4, 5, 26; Verg. A. 9, 156: jam adeo (dê ge), id. ib. 5, 268; Sil. 1, 20; 12, 534; Val. Fl. 3, 70. umquam adeo, Plaut. Cas. 5, 4, 23:

    inde adeo,

    Ter. Heaut. 1, 1, 1:

    hinc adeo,

    Verg. E. 9, 59: sic adeo (houtôs ge), id. A. 4, 533; Sil. 12, 646:

    vix adeo,

    Verg. A. 6, 498:

    non adeo,

    Ter. Heaut. 1, 1, 57; Verg. A. 11, 436. —
    4.
    With adjectives = vel, indeed, even, very, fully:

    quot adeo cenae, quas deflevi, mortuae!

    how very many suppers, Plaut. Stich. 1, 3, 59: quotque adeo fuerint, qui temnere superbum... Lucil. ap. Non. 180, 2: nullumne malorum finem adeo poenaeque dabis (adeo separated from nullum by poet. license)? wilt thou make no end at all to calamity and punishment? Val. Fl. 4, 63:

    trīs adeo incertos caeca caligine soles erramus,

    three whole days we wander about, Verg. A. 3, 203; 7, 629.—And with comp. or the adv. magis, multo, etc.:

    quae futura et quae facta, eloquar: multo adeo melius quam illi, cum sim Juppiter,

    very much better, Plaut. Am. 5, 2, 3; so id. Truc. 2, 1, 5:

    magis adeo id facilitate quam aliā ullā culpā meā, contigit,

    Cic. de Or. 2, 4, 15.—
    5.
    With the conjj. sive, aut, vel, in order to annex a more important thought, or to make a correction, or indeed, or rather, or even only:

    sive qui ipsi ambīssent, seu per internuntium, sive adeo aediles perfidiose quoi duint,

    Plaut. Am. prol. 71:

    si hercle scivissem, sive adeo joculo dixisset mihi, se illam amare,

    id. Merc. 5, 4, 33; so id. Truc. 4, 3, 1; id. Men. 5, 2, 74; Ter. Hec. 4, 1, 9: nam si te tegeret pudor, sive adeo cor sapientia imbutum foret, Pacuv. ap. Non. 521, 10:

    mihi adeunda est ratio, quā ad Apronii quaestum, sive adeo, quā ad istius ingentem immanemque praedam possim pervenire,

    or rather, Cic. Verr 2, 3, 46, 110; Verg. A. 11, 369; so, atque adeo:

    ego princeps in adjutoribus atque adeo secundus,

    Cic. Att. 1, 17, 9.—
    6.
    With the imperative, for emphasis, like tandem, modo, dum, the Germ. so, and the Gr. ge (cf. L. and S.), now, I pray:

    propera adeo puerum tollere hinc ab janua,

    Ter. And. 4, 4, 20 (cf. xullabete g auton, Soph. Phil. 1003).—
    C.
    Like admodum or nimis, to give emphasis to an idea (for the most part only in comic poets, and never except with the positive of the adj.; cf. Consent. 2023 P.), indeed, truly, so very, so entirely:

    nam me ejus spero fratrem propemodum jam repperisse adulescentem adeo nobilem,

    so very noble, Ter. Eun. 1, 2, 123:

    nec sum adeo informis,

    nor am I so very ugly, Verg. E. 2, 25:

    nam Caii Luciique casu non adeo fractus,

    Suet. Aug. 65:

    et merito adeo,

    and with perfect right, Ter. Hec. 2, 1, 42:

    etiam num credis te ignorarier aut tua facta adeo,

    do you, then, think that they are ignorant of you or your conduct entirely? id. Ph. 5, 8, 38.—
    D.
    To denote what exceeds expectation, even: quam omnium Thebis vir unam esse optimam dijudicat, quamque adeo cives Thebani rumificant probam, and whom even the Thebans (who are always ready to speak evil of others) declare to be an honest woman, Plaut. Am. 2, 2, 44.— Hence also it denotes something added to the rest of the sentence, besides, too, over and above, usually in the connection: -que adeo (rare, and never in prose; cf.

    adhuc, I.): quin te Di omnes perdant qui me hodie oculis vidisti tuis, meque adeo scelestum,

    and me too, Plaut. Rud. 4, 4, 122; cf. id. 4, 2, 32:

    haec adeo tibi me, ipsa palam fari omnipotens Saturnia jussit,

    Verg. A. 7, 427.
    III.
    After Caesar and Cicero (the only instance of this use adduced from Cicero's works, Off. 1, 11, 36, being found in a passage rejected by the best critics, as B. and K.).
    A.
    For adding an important and satisfactory reason to an assertion, and then it always stands at the beginning of the clause, indeed, for:

    cum Hanno perorāsset, nemini omnium cum eo certare necesse fuit: adeo prope omnis senatus Hannibalis erat: the idea is,

    Hanno's speech, though so powerful, was ineffectual, and did not need a reply; for all the senators belonged to the party of Hannibal, Liv. 21, 11, 1; so id. 2, 27, 3; 2, 28, 2; 8, 37, 2; Tac. Ann. 1, 50, 81; Juv. 3, 274; 14, 233.—Also for introducing a parenthesis: sed ne illi quidem ipsi satis mitem gentem fore (adeo ferocia atque indomita [p. 34] ingenia esse) ni subinde auro... principum animi concilientur, Liv. 21, 20, 8; so id. 9, 26, 17; 3, 4, 2; Tac. A. 2, 28.—
    B.
    When to a specific fact a general consideration is added as a reason for it, so, thus (in Livy very often):

    haud dubius, facilem in aequo campi victoriam fore: adeo non fortuna modo, sed ratio etiam cum barbaris stabat,

    thus not only fortune, but sagacity, was on the side of the barbarians, Liv. 5, 38, 4:

    adeo ex parvis saepe magnarum momenta rerum pendent,

    id. 27, 9, 1; so id. 4, 31, 5; 21, 33, 6; 28, 19; Quint. 1, 12, 7; Curt. 10, 2, 11; Tac. Agr. 1:

    adeo in teneris consuescere multum est,

    Verg. G. 2, 272.—
    C.
    In advancing from one thought to another more important = immo, rather, indeed, nay: nulla umquam res publica ubi tantus paupertati ac parsimoniae honos fuerit: adeo, quanto rerum minus, tanto minus cupiditatis erat, Liv. praef. 11; so Gell. 11, 7; Symm. Ep. 1, 30, 37.—
    D.
    With a negative after ne—quidem or quoque, so much the more or less, much less than, still less (post-Aug.):

    hujus totius temporis fortunam ne deflere quidem satis quisquam digne potuit: adeo nemo exprimere verbis potest,

    still less can one describe: it by words, Vell. 2, 67, 1:

    ne tecta quidem urbis, adeo publicum consilium numquam adiit,

    still less, Tac. A. 6, 15; so id. H. 3, 64; Curt. 7, 5, 35:

    favore militum anxius et superbia viri aequalium quoque, adeo superiorum intolerantis,

    who could not endure his equals even, much less his superiors, Tac. H. 4, 80.—So in gen., after any negative: quaelibet enim ex iis artibus in paucos libros contrahi solet: adeo infinito spatio ac traditione opus non est, so much the less is there need, etc., Quint. 12, 11, 16; Plin. 17, 12, 35, § 179; Tac. H. 3, 39.—(The assumption of a causal signif. of adeo = ideo, propterea, rests upon false readings. For in Cael. Cic. Fam. 8, 15 we should read ideo, B. and K., and in Liv. 24, 32, 6, ad ea, Weiss.).—See more upon this word in Hand, Turs. I. pp. 135-155.

    Lewis & Short latin dictionary > adeo

  • 13 ad-eō

        ad-eō iī    (rarely īvī), itus, īre, to go to, come to, come up to, approach, draw near: ad eum? T.: ad istum fundum: ad arbitrum, to submit a cause to a referee: in conventum: in ius, to go to law: ad praetorem in ius: eccum video, adibo, T.: cautus adito, draw near, H.: an quoquam mihi adire licet? S.: Gades mecum, to accompany to, H.: ambos reges, S.: quā (famā) solā sidera adibam, i. e. was aspiring, V.—Supin. abl.: munimentum a planioribus aditu locis, easy of approach, L.—Esp., to approach, address, accost, apply to: aliquot me adierunt, T.: vatem, V.: deos.—To assail, attack, approach: oppida castellaque munita, S.: virum, V.—Fig., to enter on, undertake, set about, take in hand: ad causas: ad rem p., to take office.—To undergo, submit to, expose oneself to: ad extremum vitae periculum, Cs.—With acc: periculum capitis: adeundae inimicitiae pro re p.—Of an inheritance, to enter on, take possession of: hereditatem: hereditas adita.

    Latin-English dictionary > ad-eō

  • 14 propositus

    1. prōpositus, a, um
    part. pf. к propono
    2. adj.
    1) подверженный, доступный, открытый (alicui ad praedam Cs; telis C)
    2) предстоящий, угрожающий (propositum vitae periculum C)
    3) служащий предметом или целью (чего-л.) (aliud ars ipsa, aliud quod propositum est arti C)

    Латинско-русский словарь > propositus

  • 15 propello

    prō-pello, pulī, pulsum, ere, vorwärts-, fort-, wegstoßen, fort-, weiter treiben, I) eig.: 1) lebl. Objj., a) wegstoßen, umstoßen, wegrücken, crates pro munitione obiectas, Caes.: mensam, Prop.: iugum (Joch) in priorem partem, Colum. – b) herabstoßen, -werfen, -schleudern, corpus alcis e scopulo in profundum, Ov.: poet., pr. muros, herabwerfen, zerstören, Sen. poët.: u. so urbem, Val. Flacc. – c) nach einem Ziele fortschleudern, vicinam metae hastam, Sil.: saxa in subeuntes, Curt. – d) durch Stoßen usw. in Bewegung setzen, vorwärts-, fort-, weiter treiben, navem in altum, Ov., in aequora, Prop.: poet., Phasin remige, aufregen, Prop.: u. so propulsa cruore flumina, hoch aufwogende, Lucan.: in laevam partem velut pr. manum, Quint. – v. lebl. Subjj., imago propellit aëra prae se, Lucr.: anima propellit corpus, membra, Lucr.: ventus propellit nubes non procul, Gell. – 2) leb. Objj.: a) gewaltsam fortstoßen, forttreiben, alqm, Plaut.: bes. als milit. t. t., fort-, in die Flucht treiben, hostes, multitudinem equitum, Caes.: hostem a castris, Liv.: aciem umbonibus, Curt. – b) Tiere vor sich hertreiben, austreiben, pecora, Curt.: cunctanter ab ruinis vici pecus, Liv.: pecus extra portam, Liv.: oves in pabulum, ovem potum, Varro: pecora pastum, Liv. – II) übtr.: a) forttreiben, -s toßen, α) = vertreiben, abwehren, vitae periculum ab alqo, Liv.: vim firmiore praesidio, Curt.: alqā re duram famem, Hor.: iniurias hominum ac ferarum, Colum. – β) = hinausstoßen, cruda adhuc studia in forum, Petron. 4, 2. – b) vorwärtstreiben, α) übh.: orationem dialecticorum remis, Cic. Tusc. 4, 9: si paulo etiam longius, quam finis cotidiani officii postulat, L. Caecilium pietas et fraternus amor propulisset, Cic. Sull. 64. – β) wozu antreiben, anregen, verleiten, nötigen, animos ad corrumpendum militiae morem, Tac.: alqm ad voluntariam mortem, Tac.: amore eius ad ultima esse propulsum, Curt. – / Die Silbe pro kurz bei Lucr. 4, 193 u. 6, 1025.

    lateinisch-deutsches > propello

  • 16 propositus

    prōpositus, a, um, PAdi. (v. propono), I) öffentlich ausgesetzt, bloßgestellt, oppida Romanis proposita ad praedam, Caes.: bello, Liv.: telis fortunae, Cic.: mulier proposita omnibus, jedermann zugänglich, Cic. – II) bevorstehend, drohend, propositum vitae periculum, Cic.

    lateinisch-deutsches > propositus

  • 17 lebensgefährlich

    lebensgefährlich, capitalis (wobei man um seinen Kopf kommen kann, z.B. crimen, inimicitiae etc.). – mortifer (Tod bringend, tödlich [w. vgl.], z.B. vulnus). – periculosae aleae plenus (voll Gefahr u. Risiko, von Unterneh mungen etc.). – l. sein, vitae periculum afferre.

    deutsch-lateinisches > lebensgefährlich

  • 18 propello

    prō-pello, pulī, pulsum, ere, vorwärts-, fort-, wegstoßen, fort-, weiter treiben, I) eig.: 1) lebl. Objj., a) wegstoßen, umstoßen, wegrücken, crates pro munitione obiectas, Caes.: mensam, Prop.: iugum (Joch) in priorem partem, Colum. – b) herabstoßen, -werfen, -schleudern, corpus alcis e scopulo in profundum, Ov.: poet., pr. muros, herabwerfen, zerstören, Sen. poët.: u. so urbem, Val. Flacc. – c) nach einem Ziele fortschleudern, vicinam metae hastam, Sil.: saxa in subeuntes, Curt. – d) durch Stoßen usw. in Bewegung setzen, vorwärts-, fort-, weiter treiben, navem in altum, Ov., in aequora, Prop.: poet., Phasin remige, aufregen, Prop.: u. so propulsa cruore flumina, hoch aufwogende, Lucan.: in laevam partem velut pr. manum, Quint. – v. lebl. Subjj., imago propellit aëra prae se, Lucr.: anima propellit corpus, membra, Lucr.: ventus propellit nubes non procul, Gell. – 2) leb. Objj.: a) gewalt sam fortstoßen, forttreiben, alqm, Plaut.: bes. als milit. t. t., fort-, in die Flucht treiben, hostes, multitudinem equitum, Caes.: hostem a castris, Liv.: aciem umbonibus, Curt. – b) Tiere vor sich hertreiben, austreiben, pecora, Curt.: cunctanter ab ruinis vici pecus, Liv.: pecus extra portam, Liv.: oves in pabulum, ovem potum, Varro: pecora pastum, Liv. – II) übtr.: a) forttreiben, -s toßen, α) = vertreiben, abwehren, vitae periculum ab alqo,
    ————
    Liv.: vim firmiore praesidio, Curt.: alqā re duram famem, Hor.: iniurias hominum ac ferarum, Colum. – β) = hinausstoßen, cruda adhuc studia in forum, Petron. 4, 2. – b) vorwärtstreiben, α) übh.: orationem dialecticorum remis, Cic. Tusc. 4, 9: si paulo etiam longius, quam finis cotidiani officii postulat, L. Caecilium pietas et fraternus amor propulisset, Cic. Sull. 64. – β) wozu antreiben, anregen, verleiten, nötigen, animos ad corrumpendum militiae morem, Tac.: alqm ad voluntariam mortem, Tac.: amore eius ad ultima esse propulsum, Curt. – Die Silbe pro kurz bei Lucr. 4, 193 u. 6, 1025.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > propello

  • 19 propositus

    prōpositus, a, um, PAdi. (v. propono), I) öffentlich ausgesetzt, bloßgestellt, oppida Romanis proposita ad praedam, Caes.: bello, Liv.: telis fortunae, Cic.: mulier proposita omnibus, jedermann zugänglich, Cic. – II) bevorstehend, drohend, propositum vitae periculum, Cic.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > propositus

  • 20 prōpositus

        prōpositus adj.    [P. of propono], exposed, open: omnibus telis fortunae vita; tabernis apertis proposita omnia in medio vidit, L.: oppida ad praedam, Cs.: mulier omnibus, accessible.—At hand, impending: vitae periculum.

    Latin-English dictionary > prōpositus

См. также в других словарях:

  • Non suspicio cujuslibet vani et meticulosi hominis, sed talis qui possit cadere in virum constantem; talis enim esse metus, qui in se contineat vitae periculum, aut corporis cruciatum — It must not be the apprehension of a foolish and fearful man, but such as would affect a courageous man; it should be such fear as would involve danger to life or bodily pain. See 1 Bl Comm 131 …   Ballentine's law dictionary

  • SCENICI — dicti qui in Scenam prodirent. Hi apud Athenienses omni notâ vacui erant, agebantque fabulam, postquam tricesimum aetatis annum attigêre, ex Lege: Μὴ εἰσελθεῖν τινα εἰπεῖν, μήπω τριάκοντα ἔτη γεγονρ´τα. Itaque cives ipsi Attici et Poetae, in… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • CYDNUS — Cilicae fluv. Tarsum urbem praeterfluens. Iustin. l. 11. c. 8. Cum Tarsum venisset, captus Cydnis fluminis amoenitate, per mediam arbem influentis proiectis armis, plenus pulveris ac sudoris in praefrigidam undam se proiecit. Q. Curtius, l. 3. c …   Hofmann J. Lexicon universale

  • HARPYIAE — Ponti ac Terrae filiae, teste Serv. unde in ins. habitant, partem terrarum, partem maris tenentes. Val. Flacco, Typhone genitae sunt. Sic dictae sunt ἀπὸ τȏυ ἁρπάζειν, i. e. a rapiendo. Quam etymologiam confirmat. Virg. Aen. l. 3. v. 212.… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • MARILEGIUM — vulgo Marley, villa olim regia Austrasiae Regum, in Alsatia, egregii operis muris excelsis inclita. Hic Childebertus Rex per sum missos a Fregedonde sicarios, magnum vitae periculum adiit, A. C. 590. Ibidem nutritus est, patris sui Childeberti… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • SABBATUM — vox a quiete, Hebr. Gap desc: Hebrew deducta, vel septimum diem Gen. c. 2. v. 2. Exod. c. 20. v. 10. vel septimi anni otium, Lev. c. 25. v. 4. 5. 6. denotat. Longior transsatio est, cum ipsam septimanam comprehendit, ut in illo, Ieiuno bis in… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • TONDENDI Ritus — Antiquis in usu non fuit, qualis hodie ad ornatum viget. Namque et Romani comam alebant, unde incomptis Curius capillis, apud Horatium, l. 1. Od. 12. v. 41. Intonsus Cato, apud Eund. l. 2. Od. 15. v. 11. barbatus Rex, apud Iuvenalem, Sat. 4. v.… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Mensch — 1. A verzagte Möntsch isch im Himmel nid sichar. (Bern.) – Zyro, 108. 2. Ach, Mensch, betracht , wie Gott verlacht all deinen Pracht, der in einer Nacht wird zu nichts gemacht. – Gerlach, 9. 3. Ain verkerter mensch richtet hader an vnd ain… …   Deutsches Sprichwörter-Lexikon

  • Список латинских фраз — В Викицитатнике есть страница по теме Латинские пословицы Во многих языках мира, в том числе в …   Википедия

  • MARIA — I. MARIA Angliae Regina. Filia Henrici VIII. ex Catharina Arragonia, Eduardo VI. non sine veneni suspicione exstincto, successit A. C. 1553. Iohannâ Suffolciâ, quam Rex heredem scripserat, cum marito et socero Dudlaeo, aliisque, capite plexâ. Mox …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Coram publico — Lateinische Phrasen   A B C D E F G H I L M N O P …   Deutsch Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»